Odpowiedzialne gospodarowanie żywnością w sieciach handlowych
W piątek, 25 maja, podczas drugiego dnia targów Warsaw Food Expo odbyła się debata „Odpowiedzialne gospodarowanie żywnością w sieciach handlowych”. W debacie wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa, POHiD, Federacji Polskich Banków Żywności, a także sieci Carrefour, Lidl i Żabka.
Moderatorka panelu, dr Beata Bilska, adiunkt Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW, rozpoczęła debatę od przypomnienia kilku faktów dotyczących gospodarowania żywnością.
– W naszym kraju marnuje się rocznie ok. 9 mln ton żywności. Polska zajmuje 5. miejsce w Europie pod względem ilości zmarnowanej żywności, więc jesteśmy jednymi z niechlubnych liderów pod tym względem – powiedziała Beata Bilska.
Dodała także, że według Eurostat za marnowanie żywności w największym stopniu odpowiedzialne są gospodarstwa domowe (aż 42% produktów), kolejno zaś produkcja (39%), usługi żywieniowe (14%), a sprzedaż detaliczna i hurtowa jedynie w 5%. Ma to znaczenie w kontekście procedowanej właśnie ustawy dot. przeciwdziałania marnowaniu żywności, która reguluje wyłącznie branżę handlową z pominięciem wszystkich pozostałych uczestników rynku.
Renata Juszkiewicz, prezes POHiD, mówiąc o trosce o żywność w sieciach handlowych zaznaczyła, że kwestia ta jest dla handlu szczególnie ważna i od dawna, bez względu na obowiązujące regulacje, jest jednym z kluczowych elementów strategii Corporate Social Responsibility sieci handlowych.
– Duże sieci od dawna prowadzą spójną, kompleksową strategię zarządzania żywnością, która przyczynia się do minimalizowania strat, współpracują także z Polską Federacją Banków Żywności, organizacjami pozarządowymi, Caritasem, przekazując nadwyżki żywności potrzebującym – powiedział Renata Juszkiewicz.
Barbara Kowalska, dyrektor Działu Jakości, mówiła o projektach swojej sieci i działaniach, które Carrefour podejmuje zarówno w zakresie współpracy z dostawcami, zarządzania asortymentem czy edukacji klientów, które mają się przełożyć na jak najmniejsze marnowanie produktów żywnościowych.
– Carrefour na kwestię niemarnowania żywności uwrażliwia też dostawców. Prowadzimy dla nich od lat szereg szkoleń, w ramach których poruszane są tematy związane z ograniczeniami marnowania żywności na etapie produkcji pierwotnej – powiedziała Barbara Kowalska.
Aleksandra Robaszkiewicz, PR Manager w sieci Lidl mówiła o holistycznym podejściu do kwestii odpowiedzialnego gospodarowania żywnością.
– Nie marnować żywności to oczywiście kluczowa kwestia, ale w swoim spektrum działań mamy także akcje związane z przeciwdziałaniem niedożywieniu i wykluczeniu społecznemu. Pomagamy także tworzyć infrastrukturę. W tym roku Caritas wyremontował przy wsparciu Lidla 7 jadłodajni, do których trafia żywność z naszej sieci – powiedziała Aleksandra Robaszkiewicz.
O specyfice odpowiedzialnego gospodarowania żywnością w sieci franczyzowej i zarządzaniu produktami w formacie convenience mówiła Joanna Kasowska, kierownik Działu Kontroli Jakości Żabki.
– Żabka, nie czekając na wprowadzenie ustawy, stara się rozwiązać ten problem kompleksowo. Wdrozyliśmy system, który analizuje poziom sprzedaży oraz wiele czynników dodatkowych i pozwala optymalizować zamówienia ze strony franczyzobiorców, aby żywność była sprzedana i jak najmniej jej lądowało w koszu – powiedziała Joanna Kasowska. – Ale oczywiście kluczowym elementem naszej strategii jest współpraca z organizacjami pozarządowymi, głównie z Caritasem. W ciągu ostatnich 3 lat oddaliśmy ok. 550 ton żywności, która przekazana została do jadłodajni czy świetlic socjoterapeutycznych.
Maria Kowalewska z FPBŻ przedstawiła także punkt widzenia organizacji pozarządowych i ich doświadczenia ze współpracy z sieciami handlowymi w zakresie redystrybucji żywności.
– FPBŻ współpracuje z grupą 700 sklepów różnych formatów. W ub.r. odebraliśmy ponad 7 tys. ton żywności. Ale wciąż widzimy jeszcze potencjał na rynku – powiedziała Maria Kowalewska.
Przedstawiła także projekt PROM, czyli projekt opracowania systemu monitorowania marnowanej żywności i programu racjonalizacji strat.– Od dawna mówi się o tym, że nie ma wiarygodnych danych, pozwalających oszacować skalę zmarnowanej żywności w Polsce. W ramach projektu zostanie przeprowadzone badania, które odpowie na pytanie w jakich branżach, na jakim etapie powstawiania produktu do marnotrawstwa dochodzi – mówiła Maria Kowalewska.
Dr Joanna Trybus, Naczelnik Wydziału Rozwoju Rynków Rolnych w Ministerstwie Rolnictwa, która dzień wcześniej uczestniczyła w spotkaniu Platformy ds. Strat i Marnowania Żywności w Wilnie, przekazała więcej informacji o perspektywie unijnej dot. niemarnowania żywności i nowych regulacji.
– 1/3 globalnej żywności jest marnowana, w tym niechlubnym wyniku aż 25 proc. ma Unia Europejska – powiedział Joanna Trybus. – A jednocześnie 815 mln ludzi głoduje. Kraje członkowskie UE zobowiązały się w związku z tym do podjęcia działań i ograniczenia marnowania żywności do 2030 roku o połowę w sektorze handlu i w konsumpcji, a także produkcji pierwotnej i przetwórstwie. W Polsce obecnie trwają prace nad projektem ustawy o niemarnowaniu żywności, który nakłada zobowiązanie na sprzedawców do przekazywania żywności opp, a przy tym wprowadzone są kary i opłaty za żywność zmarnowaną. Projekt trafił do prac sejmowych do Komisji Rozwoju i Gospodarki.
W kontekście procedowanej właśnie w sejmie ustawy, Renata Juszkiewicz zaznaczyła, że nie traktuje ona równo wszystkich podmiotów rynku, obciążając odpowiedzialnością za to zjawisko handel, który od wielu lat jest zaangażowany w redystrybucję żywności.
– Lepsze efekty niż doregulowanie rynku w zakresie niemarnowania żywności daje dobrowolne zaangażowanie w ważny problem społeczny i zachęty dla przedsiębiorców – podkreśliła Renata Juszkiewicz.