Apel o natychmiastowe podjęcie działań w celu uchwalenia poprawek do przepisów o systemie kaucyjnym
Do: Szanowny Pan Premier, Donald Tusk, Prezes Rady Ministrów.
Apel o natychmiastowe podjęcie działań w celu uchwalenia poprawek do przepisów o systemie kaucyjnym z równoczesnym przesunięciem obowiązku zbiórki w systemie kaucyjnym na 1 stycznia 2026 r.
Szanowny Panie Premierze,
W imieniu niżej podpisanych organizacji reprezentujących zarówno branżę napojową, jak również sektor handlu detalicznego, apelujemy do Pana Premiera o jak najszybsze podjęcie działań w celu uchwalenia poprawek do przepisów o systemie kaucyjnym (tj. projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach; UD45 w Wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów), mających na celu poprawienie ram prawnych systemu kaucyjnego w Polsce ustanowionych przez poprzedni rząd oraz o równoczesne przesuniecie obowiązku zbiórki w systemie kaucyjnym na 1 stycznia 2026 r.
Do uruchomienia systemu kaucyjnego zgodnie z obecnymi założeniami prawnymi, stwarzającymi wiele ryzyk dla wszystkich uczestników rynku, pozostaje zaledwie 2,5 miesiąca. Tymczasem projekt nowelizacji, mającej wdrożyć kluczowe poprawki do przedmiotowej ustawy, wciąż nie zawiera wszystkich niezbędnych przepisów dla prawidłowego funkcjonowania systemu budowanego przez wielu operatorów. Co więcej, nie został on jeszcze skierowany do prac parlamentarnych. W związku z powyższym branża napojowa wspólnie z sektorem handlu apelują o zapewnienie odpowiednich ram prawnych systemu kaucyjnego oraz o zapewnienie dostatecznego czasu na uruchomienie w odpowiedniej skali systemu funkcjonalnego dla konsumentów. Brak uchwalenia niezbędnych zmian w przepisach będzie miał istotne negatywne konsekwencje zarówno dla przedsiębiorców, jak również dla społeczeństwa, które poważne potencjalne problemy w funkcjonowaniu systemu kaucyjnego w Polsce odbierze negatywnie, co niewątpliwie będzie miało wpływ na nastroje społeczne w 2025 roku.
Dodatkowo, wprowadzenie systemu kaucyjnego w przypadku mleka spowoduje nałożenie obciążeń na spółdzielnie mleczarskie, które w Polsce są własnością rolników. W rezultacie to właśnie rolnicy poniosą koszty związane z wdrożeniem systemu, co może negatywnie wpłynąć na ich sytuację finansową i stabilność ekonomiczną. Brak przyjęcia niezbędnych zmian i poprawek do ustawy może zatem bezpośrednio zaszkodzić rolnikom, którzy już teraz borykają się z wieloma wyzwaniami.
Jak już informowaliśmy, system kaucyjny na opakowania po napojach w Polsce jest potrzebnym narzędziem dla branży napojowej do realizacji celów gospodarki odpadami opakowaniowymi wynikających zarówno z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko w zakresie jednorazowych opakowań plastikowych, jak również wychodzi naprzeciw obowiązkom w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi wynikającym z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/852 zmieniającej dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.
Jednakże wprowadzenie systemu kaucyjnego w Polsce bez odpowiednich zapisów uwzględniających praktykę rynkową, chroniących system przed nadużyciami i bankructwami podmiotów wprowadzających oraz detalistów zgłaszanych wielokrotnie przez branżę napojową i handel detaliczny w procesie konsultacji, doprowadzi do chaosu i dezorientacji wśród konsumentów, strat finansowych przedsiębiorców oraz znacząco podwyższy koszty, powodując, że system ten będzie jednym z najdroższych systemów w Unii Europejskiej, co przełoży się na wysokie koszty producentów i wzrost cen dla konsumentów.
Takie będą skutki utrzymywania ram prawnych uchwalonych przez poprzednią koalicję rządzącą z wymogiem nierealistycznej daty zbudowania systemu w 14 miesięcy. Członkowie ówczesnej opozycji postulowali w tamtym okresie zmiany, które były i nadal pozostają niezbędne dla zbudowania efektywnego systemu. Nie byli oni w większości w trakcie uchwalania zmian, ale dzisiaj taką większość ich partie posiadają. Postulaty się nie zmieniły, prosimy więc o wdrożenie ich na ścieżkę legislacyjną, abyśmy 1 stycznia 2025 roku uniknęli błędów i ich skutków Rządu, który był głuchy na głos biznesu.
W związku z powyższym, apelujemy o podjęcie natychmiastowych działań legislacyjnych, które zapewnią skuteczne i sprawiedliwe funkcjonowanie systemu kaucyjnego od 2026 r. Tylko w ten sposób możemy zagwarantować, że przedsiębiorcy i konsumenci będą mieli pewność co do zasad jego działania. Nasze organizacje są głęboko zaangażowane w problematykę systemu kaucyjnego, który ma kluczowe znaczenie dla ochrony środowiska, efektywnego gospodarowania surowcami oraz zrównoważonego rozwoju. Licząc na pozytywne ustosunkowanie się do naszej prośby, łączę wyrazy szacunku.
W imieniu wnioskujących organizacji:
Andrzej Gantner
Wiceprezes, Dyrektor Generalny PFPŻ ZP
Lista organizacji podpisujących się pod apelem:
- Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców
- Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie
- Krajowa Izba Gospodarcza Przemysł Rozlewniczy
- Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków
- Związek Polskich Przetwórców Mleka
- Polska Izba Mleka
- Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich. Związek Rewizyjny
- Polska Izba Handlu
- Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji