Wspólny apel POHiD, PIH i ZP „Polskie Szkło” o wyłączenie z systemu kaucyjnego opakowań szklanych jednokrotnego użytku
Warszawa, 13 lipca 2022 r.
Wspólny apel
branży handlu detalicznego i hurtowego oraz branży produkcji i recyklingu opakowań szklanych
o wyłączenie z projektowanego systemu kaucyjnego opakowań szklanych jednokrotnego użytku
W imieniu polskich firm branży produkcji i recyklingu opakowań szklanych zrzeszonych w Związku
Pracodawców Polskie Szkło, a także polskich firm handlu detalicznego i hurtowego zrzeszonych w
Polskiej Izbie Handlu oraz Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji, chcemy zaapelować o wyłączenie
butelek szklanych jednokrotnego użytku (butelki szklane) z systemu kaucyjnego – projekt ustawy o
zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach
(UC98) – ze względu na poniższe kwestie:
I. Na rynek krajowy wprowadza się przynajmniej 600 tys. ton takich butelek szklanych rocznie.
W większości są one już zbierane w systemach gminnych. Opakowania szklane są już
poddawane efektywnemu recyklingowi dzięki istniejącym systemom zbiórki. Z danych GUS
wynika, że obecnie już blisko 70% opakowań szklanych w Polsce jest kierowanych do
recyklingu. Nie ma zatem potrzeby obejmowania ich dodatkowo systemem kaucyjnym.
Nakładanie takiego obowiązku i związane z nim wyzwania organizacyjne, logistyczne
i finansowe dla jednostek handlowych są niewspółmierne do możliwych do osiągnięcia
efektów. Wręcz przeciwnie – takie dodatkowe obowiązki mogą obniżyć poziom uczestnictwa
sklepów w systemie kaucyjnym w zakresie podstawowego celu ustawy i implementowanej
przez nią Dyrektywy 2019/904, czyli w zakresie zbiórki opakowań jednorazowego użytku
z tworzyw sztucznych. Z danych nam dostępnych wynika także, że utworzenie systemu
logistycznego na potrzeby zbierania opakowań szklanych w sklepach będzie wiązało się
dodatkowo z generowaniem większego śladu węglowego w stosunku do obecnych systemów
gminnych. Warto dodać, że w Niemczech po wprowadzeniu kaucjonowania szkła
jednorazowego nastąpiła siedmioletnia stagnacja poziomu zbierania stłuczki szklanej.
II. Problem bezpieczeństwa i ograniczeń przestrzennych przy składowaniu opakowań szklanych
w jednostkach handlu detalicznego – składowanie butelek szklanych wymaga
wygospodarowania i odpowiedniego zabezpieczenia dużej części powierzchni sklepu,
co w przypadku wielu sklepów małopowierzchniowych:
a. będzie powodowało utrudnienia w działalności handlowej (ze względu na zajęcie dużej
części powierzchni przez składowane szkło, którą ze względów bezpieczeństwa należałoby
wyłączyć z normalnego ruchu placówki, co nie będzie możliwe w przypadku sklepów
posiadających niewielką powierzchnię zaplecza, nawet jeśli powierzchnia handlowa tych
sklepów przekracza 100m2);
b. może zagrażać bezpieczeństwu personelu oraz klientów (ze względu na zwiększone ryzyko
stłuczenia opakowań jednorazowych w porównaniu do butelek zwrotnych). Proces
odbioru butelki szklanej od klienta, przeniesienia go w miejsce bezpiecznego składowania
w obrębie sklepu oraz samego składowania w dużej objętości na stosunkowo niewielkiej
powierzchni stwarza zagrożenie, a także zakłóca przebieg procesu handlowego.
III. Dyrektywa 2019/904, którą implementuje projektowana ustawa, dotyczy wyłącznie opakowań
jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i nie obejmuje opakowań szklanych. Wobec tego
przyjęcie tak szerokiego zakresu ustawy nie jest niezbędne dla implementacji prawa UE
i osiągnięcia celów wyznaczonych przez to prawo. Włączenie opakowań szklanych do systemu
kaucyjnego, wprowadzanego w ramach implementacji Dyrektywy 2019/904, stanowi ponadto
przejaw gold-platingu, czyli nakładania na przedsiębiorców dodatkowych obowiązków
pod pretekstem transpozycji prawa unijnego.
IV. Włączenie butelek szklanych do obligatoryjnego systemu kaucyjnego, zgodnego
z przedmiotowym projektem, spowodowałoby konieczność tworzenia od nowa lub znacznej
restrukturyzacji istniejących już w tym zakresie zasad, sieci logistycznej itp. Będzie się to wiązać
z dodatkowymi obciążeniami finansowymi dla podmiotów wprowadzających napoje na rynek,
a tym samym dla klienta końcowego. Wprowadzenie opakowań szklanych wymaga większych
powierzchni magazynowych (dla produktu i pustej butelki) oraz znacznie większej ilości
transportów: około 2 razy więcej samochodów na dostawę produktu tej samej objętości
w stosunku do butelek PET (lżejsze i cieńsze niż szkło).
V. Obecnie największym problemem związanym z recyklingiem szkła w Polsce jest wzrastające
rozdrobnienie stłuczki szklanej (frakcja <3mm trudna w recyklingu). Dlatego system kaucyjny
zakładający kruszenie lub cięcie butelek w łańcuchu logistycznym – dla uniknięcia oszustw –
nie jest, w naszej ocenie, rozwiązaniem optymalnym. W europejskich systemach
depozytowych zawartość najdrobniejszej frakcji wynosi nawet do 30%.
Mając to na uwadze, ponownie – w imieniu naszych branż – apelujemy o wyłączenie butelek szklanych
jednorazowego użytku z projektowanego systemu.
Podpisali przedstawiciele organizacji:
– Pani Renata Juszkiewicz Prezes Zarządu POHiD
– Pan Waldemar Nowakowski Prezes Zarządu Polska Izba Handlu
– Pan Maciej Ptaszyński Wiceprezes Zarządu Polska Izba Handlu
– Pan Piotr Kardaś Sekretarz Generalny ZP „Polskie Szkło”
