Rozliczenia VAT

30 lipca 2018 r.

Poniżej najważniejsze kwestie, zdaniem Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji, wymagające zmian oraz uproszczenia w rozliczaniu podatku od towarów i usług.

Likwidacja konieczności posiadania faktury dokumentującej wewnątrzwspólnotową dostawę towarów dla odliczenia podatku naliczonego od tej dostawy (de facto przywrócenie przepisów sprzed 2014 r.), co zniesie uciążliwy obowiązek prowadzenia skomplikowanych ewidencji  i dokonywania korekty podatku naliczonego VAT w 3. miesiącu po dacie dostawy (art.86 ust.10b lit. a ustawy VAT). Zmiana będzie neutralna dla budżetu, a w obecnym stanie prawnym oznacza poważna barierę – konieczność finansowania podatku VAT przez nabywcę, który fakturę otrzymuje znacznie później niż towar. Co więcej, przepisy art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b) oraz art. 86 ust. 10i ustawy o VAT są niezgodne z Dyrektywą 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.2006.347.1 ze zm.; dalej: Dyrektywa VAT) i prawo do odliczenia podatku naliczonego powinno jej przysługiwać zgodnie z treścią art. 86 ust. 10 ustawy o VAT (Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy).

Jak stanowi art. 178 pkt c) Dyrektywy VAT w celu skorzystania z prawa do odliczenia podatnik musi spełnić następujące warunki, w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. c), w odniesieniu do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, musi uwzględnić w deklaracji VAT przewidzianej w art. 250 wszystkie dane niezbędne do obliczenia VAT należnego z tytułu dokonanych przez niego wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów oraz posiadać fakturę sporządzoną zgodnie z tytułem XI rozdział 3 sekcje 3-5. Żaden inny przepis Dyrektywy VAT nie wprowadza dodatkowych warunków odliczenia VAT naliczonego z tytułu WNT. W Dyrektywie VAT znajduje się rozdział 3 [Ograniczenia prawa do odliczenia], który zawiera 2 artykuły:

Art. 176. Stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji, Rada określa wydatki, które nie dają prawa do odliczenia VAT. W żadnym przypadku prawo do odliczenia VAT nie dotyczy wydatków, które nie są ściśle związane z działalnością gospodarczą, takich jak wydatki na artykuły luksusowe, rozrywkę lub wydatki reprezentacyjne. Do czasu wejścia w życie przepisów, o których mowa w akapicie pierwszym, państwa członkowskie mogą utrzymać wszystkie wyłączenia przewidziane w prawie krajowym w dniu 1 stycznia 1979 r. lub, w odniesieniu do państw członkowskich, które przystąpiły do Wspólnoty po tym terminie, przepisy obowiązujące w dniu ich przystąpienia.

Art. 177. Po konsultacji z Komitetem ds. VAT każde państwo członkowskie może, z przyczyn wynikających z koniunktury gospodarczej, częściowo lub całkowicie wyłączyć wszystkie lub niektóre dobra inwestycyjne lub inne dobra z przepisów dotyczących odliczeń. W celu zachowania identycznych warunków konkurencji, państwa członkowskie mogą, zamiast niestosowania odliczeń, opodatkować towary wytworzone bezpośrednio przez podatnika lub nabyte przez niego na terytorium Wspólnoty lub też przez niego zaimportowane, w taki sposób, aby podatek nie przekraczał kwoty VAT, która byłaby pobrana w momencie nabycia podobnych towarów.

Żaden z tych 2 przepisów nie wprowadza jednak jakiegokolwiek ograniczenia dotyczącego WNT lub podatku naliczonego wynikającego z WNT. Co więcej, żaden z tych przepisów i jakichkolwiek innych przepisów Dyrektywy nie zmienia zasady odliczenia VAT naliczonego, czyli za art. 167 Dyrektywy VAT, prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w momencie, gdy podatek, który podlega odliczeniu, staje się wymagalny.

Mniejsza liczba korekt deklaracji – 1 korekta / deklaracja podsumowująca roczna i wydłużenie możliwości odliczania VAT do np. 12 miesięcy. Wprowadzenie rozliczenia rocznego VAT , w ramach którego zostaną ujęte wszystkie transakcje raportowane dla celów VAT. Wprowadzenie takiego rozwiązania zmniejszyłoby liczbę korekt VAT, składanych dokumentów i znacznie ułatwiłoby zarządzanie korektami, które odnosiłyby się do rocznej deklaracji a nie deklaracji miesięcznych.

Pewniejsza ochrona dla płacącego w split-payment przy fakturach podających kwoty niezgodne z rzeczywistością – nieintencjonalnych błędów dotyczących ceny lub liczby towarów na fakturze.

Powyższe błędy to najliczniejsze niezgodności na fakturach otrzymywanych przez duże podmioty gospodarcze, jakimi są sieci handlowe. Są to podmioty będące jednymi z największych płatników na rynku, o bardzo dużej intensywności wymiany dokumentów, w tym faktur związanych z bieżącą współpracą z dostawcami.

Wymiana obejmuje nie tylko same faktury, ale również ich korekty spowodowane:

1. zmianami w umowach – renegocjacjami często z inicjatywy dostawców
2. zmianami we współpracy, wynikającymi ze specyfiki rynku, np. sprzedaż sezonowa
3. zmianami we współpracy, związanymi z dużą dynamiką rynku FMCG – promocje/wyprzedaże
4. błędami ludzkimi w zakresie wystawiania faktur przez dostawców
5. błędami/korektami wynikającymi z błędów w dostawie produktów (brak dostawy lub braki ilościowe/jakościowe)
6. korektami dotyczącymi wzajemnie świadczonych usług marketingowych czy logistycznych

Chcemy podkreślić jeszcze raz ogromną skalę i liczbę faktur/płatności, którymi zarządzają takie podmioty gospodarcze, jakimi są sieci handlowe. Liczby te sięgają 60 000 faktur miesięcznie. Właśnie ze względu na skalę prowadzonej działalności i obrotów sieci handlowe mogą być naturalnymi propagatorami dobrowolnego stosowania split-payment na rynku.

Jednak powyższa rola sieci handlowych wymaga wprowadzenia warunków utrzymujących ochronę wynikającą ze stosowania mechanizmu split-payment, określonych przy opracowywaniu należytej staranności podatnika VAT:

1. podatnik otrzymał i rozliczył w składanej deklaracji dla podatku VAT wystawioną przez kontrahenta fakturę korygującą, uwzględniającą różnicę pomiędzy fakturą pierwotną a faktycznie dostarczonym towarem, lub
2. podatnik odliczył podatek naliczony, uwzględniając różnicę wynikającą z pierwotnej faktury wystawionej na jego rzecz przez kontrahenta a faktycznie dostarczonym towarem lub nie dokonał odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze pierwotnej wystawionej przez stałego kontrahenta, lub
3. przed dokonaniem rozliczenia w składanej deklaracji dla podatku VAT faktury pierwotnej kontrahent dostarczył podatnikowi towar odpowiadający fakturze pierwotnej;

Alternatywność ewidencji dokumentowania sprzedaży na kasie fiskalnej vs fakturowanie (sprzedający wybiera jedną z form – nie musi realizować obu; zapewnione będzie zawsze wystawienie faktury lub paragonu w momencie sprzedaży).